Φούρνοι μικροκυμάτων: Πόσο ασφαλείς είναι;

Ο φούρνος μικροκυμάτων είναι μια συσκευή που επιτρέπει με γρήγορο και
εύκολο τρόπο το μαγείρεμα και το ζέσταμα φαγητών. Τα φαγητά που
ψήνονται στο φούρνο μικροκυμάτων είναι εξ ίσου θρεπτικά όπως τα φαγητά
που ετοιμάζονται με άλλους τρόπους


Μάλιστα τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι τα φαγητά που ετοιμάζονται σε
φούρνο μικροκυμάτων διατηρούν περισσότερες βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία
και άλλα θρεπτικά συστατικά σε σύγκριση με φαγητά που ετοιμάζονται με
βρασμό.

Όμως επειδή τα φαγητά στο φούρνο μικροκυμάτων ψήνονται ή ζεσταίνονται
με μικροκύματα που ανήκουν στο φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής
ακτινοβολίας, έχουν δημιουργηθεί πολλοί φόβοι σχετικά με την ασφάλεια
των καταναλωτών που χρησιμοποιούν τους φούρνους μικροκυμάτων ή και που
καταναλώνουν φαγητά ή ροφήματα που ετοιμάστηκαν με τη βοήθεια των
συσκευών αυτών.

Τα μικροκύματα απορροφώνται από όλα τα αντικείμενα που περιέχουν νερό.
Διαπερνούν το γυαλί και το πλαστικό ενώ αντανακλώνται από ορισμένα
μέταλλα.

Όλα τα φαγητά και οι τροφές περιέχουν μόρια νερού σε διάφορες
συγκεντρώσεις ανεξάρτητα από το πόσο ξηρά φαίνονται. Τα μικροκύματα
αναταράσσουν τα μόρια του νερού με αποτέλεσμα να δημιουργείται
θερμότητα που θερμαίνει τα φαγητά και τα ροφήματα.

Οι φόβοι και οι λανθασμένες αντιλήψεις για τους φούρνους μικροκυμάτων είναι πολλοί. Μερικοί από αυτούς είναι:

• Αλλαγή της χημικής σύστασης των φαγητών: Οι φούρνοι μικροκυμάτων
  δεν αλλοιώνουν τη χημική σύσταση των φαγητών. Δεν δημιουργούνται
  δηλητηριώδεις ή άλλες επικίνδυνες ενώσεις από την ενέργεια των
  μικροκυμάτων.
  
• Έκθεση σε ακτινοβολία: Όταν τρώμε φαγητά που ετοιμάσθηκαν σε
  τέτοιες συσκευές δεν υποβαλλόμαστε σε οποιασδήποτε μορφής ακτινοβολία.
  Μόλις διακόψουμε τη λειτουργία του, δεν υπάρχουν πλέον μικροκύματα ούτε
  στο φούρνο ούτε στο φαγητό.
  
• Έκθεση σε ραδιενέργεια: Η ενέργεια των μικροκυμάτων δεν είναι
  ραδιενεργή. Έτσι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος έκθεσης σε ραδιενέργεια
  από την συσκευή ή από το φαγητό που ετοιμάσθηκε στην προκείμενη
  συσκευή.
  
• Πρόκληση καρκίνου. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές έρευνες που
  εξέτασαν το κατά πόσο οι φούρνοι μικροκυμάτων ή τα φαγητά που
  ετοιμάζονται σε αυτούς, προκαλούν καρκινοπάθειες. Μέχρι σήμερα δεν
  βρέθηκαν στοιχεία που να συσχετίζουν ή να υποστηρίζουν ότι η ενέργεια
  των μικροκυμάτων ή ο φούρνος μικροκυμάτων προκαλούν κάποια μορφή
  καρκίνου.
  

Αναμφίβολα οι συσκευές αυτές έχουν διαδοθεί πάρα πολύ και σήμερα αποτελούν σχεδόν αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης κουζίνας.
Οι λόγοι που βοήθησαν στην πλατειά εξάπλωση των συσκευών αυτών είναι
η ταχύτητα με την οποία ψήνουν ή ζεσταίνουν το φαγητό και η ασφάλεια
που παρέχουν στα τρόφιμα διότι επιτρέπουν το ξεπάγωμα, το μαγείρεμα και
το σερβίρισμα των φαγητών σε σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς να υπάρχει
πιθανότητα πολλαπλασιασμού των μικροβίων.






Παρά το γεγονός ότι οι φούρνοι μικροκυμάτων έχουν σημαντικά
πλεονεκτήματα, εντούτοις έχουν και ορισμένους σοβαρούς κινδύνους που
πρέπει να γνωρίζουμε.
Οι κυριότεροι κίνδυνοι των συσκευών αυτών είναι οι ακόλουθοι:

• Ανομοιόμορφος τρόπος ψησίματος του φαγητού και κίνδυνος από
  μικρόβια. Τα φαγητά που ψήνονται σε φούρνος μικροκυμάτων δεν
  ζεσταίνονται με ομοιόμορφο τρόπο.
  
• Κίνδυνος εγκαύματος. Τα φαγητά που ετοιμάζονται στο φούρνο
  μικροκυμάτων είναι δυνατό να προκαλέσουν εγκαύματα με πολλούς τρόπους.
  Για παράδειγμα μπορεί να δαγκώσουμε κάτι που εξωτερικά έχει μια
  θερμοκρασία που μπορούμε να ανεχτούμε ενώ εσωτερικά είναι δυνατόν να
  είναι υπερβολικά ζεστό.
  
• Διαρροές της ακτινοβολίας. Η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας
  μικροκυμάτων μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα. Οι διαρροές από φούρνο
  μικροκυμάτων μπορούν να παρατηρηθούν σε περιπτώσεις που η πόρτα του
  έχει κάποια βλάβη ή δεν κλείνει καλά.
  

Συμβουλές – οδηγίες - συστάσεις

• Προτού αρχίσουμε το ψήσιμο μιας κατεψυγμένης τροφής πρέπει να
  σιγουρευτούμε ότι έχει ξεπαγώσει πλήρως. Όταν κόβουμε σε μικρά ίσα
  κομμάτια κάτι που θέλουμε να ετοιμάσουμε στα μικροκύματα τότε το ψήσιμο
  είναι πιο ομοιόμορφο και μειώνεται ο κίνδυνος κρύων περιοχών με
  ανάπτυξη μικροβίων.
  
• Το ανακάτεμα του φαγητού κατά την προετοιμασία του στο φούρνο
  μικροκυμάτων βοηθά σε μια πιο ομοιόμορφη κατανομή της θερμότητας. Για
  φαγητά που δεν μπορούν να ανακατευτούν πρέπει να αφήνονται για μερικά
  λεπτά, μετά από την έξοδο τους, για να κατανεμηθεί με ομοιόμορφο τρόπο
  η θερμότητα.
  
• Αποφεύγουμε να ψήνουμε παραγεμιστά φαγητά στο φούρνο μικροκυμάτων,
  όπως για παράδειγμα γεμιστή γαλοπούλα, διότι δεν είναι σίγουρο ότι η
  θερμοκρασία στο εσωτερικό του γεμίσματος θα φθάσει στο σημείο που
  πρέπει για να θανατώσει τα μικρόβια.
  
• Οι φούρνοι μικροκυμάτων δεν είναι κατάλληλοι για αποστείρωση μαγειρικών σκευών ή για το μπιμπερό των παιδιών.
  
• Σε περίπτωση που γίνεται χρήση κάποιου καινούργιου μαγειρικού
  σκεύους για πρώτη φορά στο φούρνο μικροκυμάτων είναι προτιμότερο η
  μετακίνηση του να γίνει φορώντας γάντια. Αυτό προστατεύει από εγκαύματα
  διότι πιθανόν ο χρήστης, αρχικά να μη γνωρίζει πόσο ζεσταίνεται το νέο
  σκεύος στα μικροκύματα.
  
• Τα σκεύη που θα χρησιμοποιούνται στο φούρνο μικροκυμάτων πρέπει να
  είναι κατάλληλα για το σκοπό αυτό. Οι κατασκευαστές των αντικειμένων
  αυτών πρέπει να δηλώνουν κατά πόσο τα προϊόντα τους είναι κατάλληλα για
  χρήση στα μικροκύματα.
  
• Η κάλυψη φαγητών με πλαστικό φιλμ μέσα στο φούρνο μικροκυμάτων
  πρέπει να γίνεται με τρόπο τέτοιο που να επιτρέπει στον ατμό να φεύγει.
  Η κάλυψη πρέπει να είναι χαλαρή και όταν το πλαστικό φιλμ μετακινείται
  να γίνεται μακριά από το πρόσωπο και το άνοιγμα σε αντίθετη κατεύθυνση
  από μέρη του σώματος. Έτσι αν διαφύγει καυτός καπνός δεν θα προκαλέσει
  εγκαύματα. Επίσης τα πλαστικά φιλμ που χρησιμοποιούνται για επικάλυψη
  δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή τα φαγητά.
  
• Χρειάζεται πάντοτε προσοχή όταν ζεσταίνουμε υγρά ή άλλα τρόφιμα
  διότι υπάρχει ο κίνδυνος να ζεσταθούν υπερβολικά και μόλις τα πάρουμε
  να καούμε.
  
• Εάν παρατηρήσουμε ότι η πόρτα του φούρνου μικροκυμάτων δεν κλείνει
  καλά ή έχει κάποια διάβρωση, τότε πρέπει γίνει επιδιόρθωση ή
  αντικατάσταση του φούρνου.
  
• Επίσης ο φούρνος μικροκυμάτων πρέπει να καθαρίζεται καλά για μη
  μένουν καμένα υπολείμματα φαγητών στο εσωτερικό ή στην πόρτα του.
  
• Είναι καλύτερα να ζεσταίνουμε τα φαγητά στο φούρνο μικροκυμάτων για όσο χρόνο συστήνεται από τον κατασκευαστή.
  

Ο φούρνος μικροκυμάτων είναι μια χρήσιμη συσκευή και ασφαλής εάν χρησιμοποιείται με το σωστό τρόπο.
Το εγχειρίδιο του κατασκευαστή με τις οδηγίες σωστής χρήσης πρέπει να το συμβουλευόμαστε για να αποφύγουμε κάποιο ατύχημα.
Τηρώντας τους στοιχειώδεις κανόνες ασφάλειας, ο φούρνος μικροκυμάτων
μπορεί να μας προσφέρει πολλές υπηρεσίες στην καθημερινή μας ζωή.

Κωνσταντίνος Αποστολάκης, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, ΒSc,
Χημεία & Τεχνολογία Τροφίμων, BSc, Eγκεκριμένος Εκπαιδευτής ΕΦΕΤ


Πηγή: pathfinder.gr